ویژگی های فضای مجازی
ویژگی های فضای مجازی
ویژگی‌های فضای
مجازی چه ویژگی‌هایی دارد. این ویژگی‌ها برای بشر مخرب است یا سازنده؟
پاسخ:
اینترنت شمشیری دو لبه است؛ هم نیش دارد و هم نوش. ما باید از نوش‌ها و سودها و
فرصت‌های آن حداکثر استفاده را برای ارتقا بهداشت جسمی، روانی و معنوی بکنیم. خیلی
ها نگاهی ابتدایی به فضای مجازی می کنند، در حالی که این فضا آن‌قدر بزرگ است که به
گفته برخی از اندیشمندان در وضعیت دو دنیایی هستیم؛ با کمی مسامحه، متناظر با هر
چیز در دنیای واقعی مانند کتاب خانه، کتاب فروشی، نمایش گاه، دانش گاه، گردش گری،
بانک، پلیس، مجرم و متخلف و ولگرد، همان چیز هم در فضای مجازی نیز وجود دارد.
عمده ترین ویژگی های فضای مجازی عبارتند از:
1- نامتعادل‌سازی حواس
پنجگانه: نسبت به ارتباط چهره به چهره کمتر از حواس مختلف در روابط انسانی استفاده
می کنیم.
2- دگرگون سازی ادراک: فعال تر شدن قوه تخیل و رویاگونه کردن فضای
ارتباطی به خاطر ابهام در هویت افراد و... .
3- فضایی نامحدود: فشرده سازی
زمان و مکان و حذف فاصله ها و مرزهای جغرافیایی، سیاسی و فرهنگی.
4- آزادی
بیان: برای نشر یک مقاله، کتاب یا مجله محدودیت های زمانی، مجوزی، نظارتی و مالی
داریم، ولی با وبلاگ، سایت، تلگرام و اینستاگرام شخصی اغلب این محدودیت ها رفع می
شود.
5- انعطاف هویتی: هویت های تخیلی یا آرمانی، پنهان‌سازی هویت، قابلیت
گمنامی و ناشناس ماندن کاربران اینترنت. افراد می توانند نقش بازی کنند و به نوعی
هنرپیشه شوند. فیلم بازی کنند و خودشان شخصیت اول را بازی کند. زن در نقش مرد، پسر
در نقش دختر، دزد در نقش عارف و... .
6- کاهش مسؤلیت اجتماعی: این ویژگی
بیشتر متأثر از انعطاف‌پذیر بودن هویت است.
7- برابرسازی پایگاه
اجتماعی:ایجاد و گسترش دمکراسی شبکه یا مساوات شبکه و کم شدن تبعیض نژادی و ملیتی و
دینی.
8- قابلیت های مشابه ذهن: فضای مجازی، فضای دیجیتال در برابر فضای
آنالوگ است.
فضای مجازی در واقع ادامة فضای ذهن است و همان قابلیت‌هایی که ذهن
دارد در فضای مجازی نیز وجود دارد، ذهن محدود به مکان نیست و خیلی سریع پرواز
می‌کند و از یک نقطه به نقطه دیگر حرکت می‌نماید و از قدرت تغییر بسیار بالایی
برخوردار است، همچنین ذهن از جنس نرم است و منعطف می‌باشد و بر خلاف فضای فیزیکی و
فضای سخت که مثلا نمی‌توان یک صندلی را به راحتی تبدیل به یک میز کرد ولی در ذهن
می‌توان این کار را انجام داد و در آن واحد 500 میز با هم به وجود آورد.
9-
تولید، توزیع و مصرف اعجاب‌انگیز: در فضای مجازی هر تولید و توزیع و مصرف به مثابه
بی نهایت تولید و توزیع و مصرف است. گزیده ای از همین کتاب را برای مرکزی نوشته ام
بیش از یک سال است که ارزیابی شده ولی هنوز به دست ویراستار نرسیده است. در حالی که
این کتاب که در حال مطالعه ان هستید جلد اولش ظرف مدت کمتر از سه ماه با احتساب
ایام تعطیلات نوروز، نزدیک 25 هزار بازدید کننده داشته و دو مسابقه از آن در فضای
مجازی برگزارشده است.
10- حوزة خصوصی بیشتر: در کل «حوزه خصوصی» در فضای
مجازی بالاتر از حوزه خصوصی فضای واقعی است.
11- ابزاری چند رسانه ای:
اینترنت ابزار ارتباطی چندرسانه ای (ملتی مدیا) است یعنی هم زمان می‌توان ارتباط
دیداری، شنیداری، نوشتاری و گفتاری داشت. ویژگی های رسانه های سرد و گرم را با هم
در این فضا می‌توانیم ببینیم. البته اینترنت رسانة بسیار گرمی است، یعنی قدرت ایجاد
کنش‌های رفتار اجتماعی زیادی بر افراد دارد؛ خیلی راحت با تبلیغات و شرطی‌سازی
می‌توان باورها، ارزش‌ها و ایده‌هایی را به کاربران القا کرد.
برخی از ویژگی
های دیگر فضای مجازی عبارتند از:
قدرت زیاد در برانگیختن حس کنجکاوی به دلیل
بداعت و تازگی و تنوع،
قدرت سرگرم کنندگی اعجاب‌انگیز برای همه سنین و جنسیت
ها،
منبع غنی برای تحقیق و پژوهش علمی و دینی،
انعطاف و قابلیت دسترسی در هر
زمان،
سرعت انتقال ایده ها و اطلاعات،
سخت بودن ایجاد امنیت.
صد هزاران دام و دانه،
ج1، ص 6-12، کانال زندگی آرام
